İletişim nedir?

İLETİŞİM NEDİR? 

İletişim sosyal bilimlerdeki diğer birçok kavram gibi üzerinde mutabık kalınmış bir tanımı olmamakla beraber kısaca, ‘kaynağın, mesajını anlaşılır biçimde hedefe iletmesidir’. Daha kapsamlı bir tanım yapıldığında; ‘bilgi, düşünce, tutum, duygu ve davranışların bir kişi, grup ya da kurum tarafından diğer kişi/ kişiler veya grup/gruplara uygun semboller kullanılarak aktarılmasıdır. 

İletişim, bireyler arasında bilgi alıp vermek amacıyla oluşturulan bir ilişkiler sistemi olarak da tanımlanabilir. İletişim, kişilerin amaçsız etkileşimleri olmaktan çok, bir etki oluşturmaya veya davranış nedeni olmaya dönük olarak, mesajın kaynaktan hedefe bilinçli bir şekilde aktarılması olarak da değerlendirilebilir.  

İletişimde bilgi, düşünce ve görüşler, kaynaktan hedefe sözlü, yazılı ve sözsüz iletişim (el/kol/ baş hareketi, jest) şeklinde aktarılabilir. Sözsüz iletişim beden dili başta olmak üzere, semboller, renkler vb üzerine kuruludur. Sözlü iletişim ise; kullanılan sözcükleri, ses tonlaması ve vurguları içermektedir. Sözlü ve sözsüz iletişimin bir arada kullanılması hiç kuşku yok ki iletişimin verimliliğini artırmaktadır. 

İletişim; bireysel, toplumsal ve örgütsel yaşamın vazgeçilmez bir aracıdır. Daha açık bir ifade ile iletişim; konuşmak, yazmak, dinlemek, vücut dilini iyi kullanmak, yazılara cevap vermektir. Bu nedenle iletişim yaşamsal bir zorunluluktur. 

İLETİŞİMİN AMACI NEDİR?

İletişimin amacı, insanın kendi kendisine gideremeyeceği ihtiyaçlarını, çözemeyeceği problemlerini ve gerçekleştiremeyeceği eylemlerini yapabilmesi için ikinci bir kişiden yardım talebidir. İnsanlar kendi başlarına karşılayabildikleri ihtiyaçları, çözebildikleri problemleri olduğu zaman iletişim gereği duymazlar.

İnsanda iletişim kurma ihtiyacı, çevreyi etkileme isteğinden kaynaklanır. Bu nedenle iletişim, ister bilgiyi yaymak, ister eğitmek, ister eğlendirmek ya da yalnızca anlatmak için olsun, asıl amaç, bilgi verme ve karşındakini etkilemektir. Özellikle örgütsel ve grup iletişiminde, birlikte çalışan insanların davranışlarını kontrol etmek ve belli bir amaç doğrultusunda yönlendirmenin vazgeçilmez aracı, iletişimdir.

İLETİŞİMİN TEMEL ÖZELLİKLERİ

İletişim üzerine yapılan çalışmalar, iletişimin üç ana özelliğinin olduğunu ortaya koymaktadır. Bunlardan ilki iletişim etkinliğinin insanları gerektirmesidir. İletişim sadece insanların birbirlerini anlama ihtiyaçları sayesinde kurulabilir. İkinci olarak iletişim, paylaşmayı gerekli kılar. Bir başka ifade ile, iletişimde gönderici ve alıcı, mesajın ortak bir anlamı üzerinde anlaşmalıdır. Son olarak, iletişim semboliktir. Semboller; jestler, mimikler, sesler, harfler, rakamlar ve sözcüklerdir. Alıcı ve gönderici mesaja aynı anlamı verdikleri zaman, tam olarak iletişim ortaya çıkar.

1. İletişim İnsan Davranışlarının Bir Ürünüdür: İletişim coğrafi, sosyal ve benzer çevresel değişkenleri insan üzerinde bir etkisi olamadığı gibi basit bir etkileşim aracı da değildir. Tüm insan topluluklarında iletişim olgusuyla karşılaşılmış, hatta toplumların varlığı, grupların devamlılığı için gerekli olan değişkenlerin başında iletişim görülmüştür. 
2. İletişim Dinamik Bir Olgudur: İletişimin ikinci temel özelliği dinamik olmasıdır. Kültürel yapıdaki değişime paralel olarak iletişim de değişir. Yeni çevresel olguların ortaya çıkması, yeni deneyimlerin, yeni kelimelerin ortaya çıkmasına yol açmıştır. Zamanla bazı kelimeler veya kavramlar, yerlerini yenilerine bırakmaktadır.    
3. İletişim Belirli Kalıplara Bağlıdır: İletişim ilişkisi belirli kalıplar içerisinde gerçekleştirilir. İletişim kalıpları, genel kültürel yapıya bağlı olarak gruplarca oluşturulur ve kişilerin kabul etmeleri oranında süreklilik kazanmaktadır. İletişim kalıpları, kişilerin anlaşması başka bir deyişle, mesajın etkili olması için gereklidir. İletişim kalıbı iyi düzenlenirse, işaretler kısaltmalar anlamlı hale gelir, mesajın etkisi artar.

İLETİŞİM SÜRECİ

İletişim, dinamik bir süreçtir. Sürekli değişir ve bu değişim, kesintisiz bir biçimde devam eder. Süreç açısından iletişim; bilgi, düşünce ve tutumların ortak semboller aracılığı ile kişi veya gruplar açısından değiş tokuş edildiği bir süreçtir. İletişim süreci kaynağın oluşturulduğu herhangi bir iletinin uygun bir araçla bir kişi veya bir gruba gönderilmesi işlemidir. 

İletişimin tanımı incelendiğinde, iletişim sürecinin, bir mesajı anlaşılır biçimde alıcıya gönderme işlemi olduğu görülür. Alıcı öncelikle gönderilen mesajı algılar, başka bir ifade ile kodlanan mesajı çözümler ve bir düşünce haline dönüştürebilir, geri bildirimde bulunabilirse, iletişim süreci tamamlanmış olur. Bahsedilen unsurlardan biri eksik olursa, iletişim kurulamaz. Örneğin; gönderici mesajı gönderebilir, ancak alıcı onu duymaz veya algılamaz ise, gerçekleşmez.